منشأ عصمت از گناه و خطا؛ نظریهها و دیدگاهها
38,000 تومان
از دیدگاه امامیه، یکی از ویژگیهای ضروری پیامبران و ائمه عصمت است. العدا منشأ عصمت از گناه و خطا و به طور ویژه، جبری یا اختیاری بودن آن، از عصر معصومان تا کنون، مورد بحث دین پژوهان مسلمان بوده است. این اثر کوشیده است تا افزون بر عرضه، تحلیل و نقد آراء متکلمان، فیلسوفان و عرفا، در حد توان، «منشأ عصمت مؤلفهها و فرایند آن» را از دیدگاه قرآن و روایات اهل بیت، تبیین و تحلیل نماید.
ناموجود
بررسی آیات و روایات و نیز منابع تاریخی به خوبی نشان میدهد که اندیشه عصمت و اعتقاد به مصونیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و امامان علیهم السلام از بدو پیدایش اسلام مطرح بوده و در تاریخ اندیشه اسلامی و شیعی مورد مطالعه، تأمل و نظریه پردازی از سوی اندیشمندان قرار گرفته است.
آثار فراوانی با رویکردهای مختلف در موضوعات مرتبط با عصمت تولید شده است، اما تنوع و تعدد دیدگاهها که گاه با مبادی و مبانی مختلف به تبیین مسأله پرداخته اند، این موضوع را همچون بسیاری از موضوعات و مسائل اعتقادی نیازمند بازخوانی و بازشناسی مجدد بر پایه عقل و معارف قرآن و حدیث، با نگاهی تاریخی ساخته است.
در میان مجموعه مباحث و موضوعات عصمت، بررسی ماهیت عصمت، منشأ و فرآیندهای حصول عصمت در معصومان، از مباحث مهم اعتقادی است که با دیگر موضوعات عصمت و حتی مباحث خداشناسی و انسان شناسی نیز ارتباط نزدیکی مییابند. هرچند در این خصوص، دیدگاهها و نظریات گوناگونی ابراز شده ولی تا کنون این دیدگاهها به صورت مقایسهای و همراه با ارزیابی از منظر معارف وحیانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
کتاب حاضر بخشی از کلان پروژه «بازشناسی اندیشه کلامی امامیه» است. این پژوهش با آثار دیگری که در سایر عناصر معرفتی شیعه تالیف شده است تقریر جامعی از اندیشه کلامی امامیه را بازنمائی خواهد کرد.
پژوهش حاضر از ابعاد گوناگون دارای اهمیت است؛ از سویی در عصر حاضر، ظهور و رشد شبهات گوناگون درباره عصمت و منشأ آن نمود بیشتری دارد. کاوشهای دقیق درباره منشأ عصمت راه را برای پاسخگویی روشن تر به برخی از این شبهات هموار خواهد ساخت. از سوی دیگر از آنجا که برخی مبانی و مسائل این پژوهش نزد تعدادی از پژوهشگران این موضوع، متأثر از منابعی غیر از کتاب و سنت است، انجام دقیق این پژوهش، مبانی و مسائل غیروحیانی را آشکارتر میسازد. همچنین از آن رو که بسیاری از فرهیختگانی که به این بحث پرداخته اند، همه منابع و متون را مورد کنکاش قرار ندادهاند. استقصای این موارد، مایه بررسیهای ژرفتر و رسیدن به نتایج دقیق تر ـ به ویژه از دیدگاه عقل و نقل – خواهد بود. طبیعی است که بسنده کردن به برخی منابع این پژوهش، حاصلی ناقص خواهد داشت و تحویلی نگری، یکی از لوازم لاینفک آن به شمار خواهد رفت.
از نگاه مولف مهمترین اهداف پژوهش حاضر عبارتاند از: 1. ریشه یابی منشأ عصمت از دیدگاه آیات و روایات، به دست آوردن دیدگاه و رویکردهای کلی دانشمندان مسلمان درباره منشأ عصمت از گناه؛ 2. آشنایی با سیر تطور فهم دانشمندان مسلمان از آیات و روایات و سایر ادله بیانگر منشأ عصمت و ممکن ساختن مقایسه دیدگاه آنان (با تأکید بر فهم آنان از این ادله). بدیهی است که فهم دقیق آیات و روایات و دیدگاههای دانشمندان مسلمان درباره این موضوع، مرزهای احتمالی آن دو را آشکارتر خواهد ساخت.
این اثر کوشیده است تا افزون بر عرضه، تحلیل و نقد آراء متکلمان فیلسوفان و عرفا، در حد توان، منشأ عصمت، مولفهها و فرآیند آن را از دیدگاه قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام تبیین و تحلیل نماید. بر اساس متون وحیانی، معصومان علیهم السلام به مدد حمایتهای ویژه و گسترده الهی، با اختیار خود از گناه و خطا پرهیز میکنند.
با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر در چهار بخش و یازده فصل سامان یافته است که به شرح ذیل میباشد:
بخش نخست این کتاب به تبیین دیدگاه آیات و روایات درباره «منشأ عصمت از گناه» اختصاص دارد.
در بخش دوم، به دیدگاه دانشمندان مسلمان درباره منشأ عصمت از گناه اشاره شده است. در این بخش دیدگاههای متکلمان، فلاسفه و عرفا هر یک در فصلی جداگانه تبیین خواهد شد.
سومین بخش به بررسی دیدگاههای دانشمندان مسلمان درباره منشأ عصمت از گناه بر پایه عقل و نقل پرداخت شده است. ازآنجا که از دیدگاه اسلام، فیصله دهنده نهایی این بحث، عقل و منابع وحیانی است و همه کسانی که به این موضوع پرداختهاند به عقل یا منابع وحیانی یا هر دو استدلال کرده اند، معیار این پژوهش نیز در داوری، عقل و منابع وحیانی خواهد بود. در این بخش نیز رویکرد فلاسفه، متکلمان و عرفا، تفکیک شده ارزیابی شده است.
چهارمین بخش از کتاب نیز، حاوی بررسی «ماهیت و عوامل عصمت از خطا از دیدگاه آیات و روایات» میباشد.
عناوین بخشها و فصول کتاب:
- بخش اول: دیدگاه آیات و روایات درباره منشأ عصمت از گناه
- فصل اول: مفاهیم و اصطلاحات کلیدی
- فصل دوم: گونه شناسی تعبیرهای ناظر به خاستگاه عصمت از گناه در آیات و روایات
- فصل سوم: فرایند عصمت
- بخش دوم: دیدگاهها درباره منشأ عصمت از گناه
- فصل اول: دیدگاه متکلمان
- فصل دوم: دیدگاه فلاسفه درباره منشأ عصمت از گناه
- فصل سوم: دیدگاه عرفا درباره منشأ عصمت از گناه
- بخش سوم: بررسی دیدگاه دانشمندان مسلمان بر پایه عقل و نقل
- فصل اول: بررسی دیدگاه متکلمان
- فصل دوم: بررسی دیدگاه فلاسفه
- فصل سوم: بررسی دیدگاه عرفا
- بخش چهارم: ماهیت و عوامل عصمت از خطا از دیدگاه آیات و روایات
- فصل اول: ماهیت عصمت از خطا
- فصل دوم: عوامل عصمت از خطا
وزن | 300 گرم |
---|---|
نویسنده یا مترجم | |
ناشر | |
زبان |
فارسی |
قطع |
رقعی |
تعداد صفحه |
256 |
مناسب برای |
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.