جریان‌شناسی فکری امامیه در دوران فترت (میانه مدرسه کوفه و بغداد)

یکی از مهم ترین دوران های تاریخ تفکر امامیه بازه زمانی میانه مدرسه فکری فکری کوفه و مدرسه فکری بغداد است. پس از آنکه مدرسه فکری کوفه بر اثر فشارهای سیاسی و نیز برخی عوامل درونی به افول گرایید، میراث فکری آن مدرسه به مراکز امامی نشینی چون بغداد، بصره، خراسان و ماورء النهرانتقال یافت. از این رو جریان‌های فکری موجود در کوفه نیز با فراز و نشیب‌های در آن نواحی ادامه حیات دادند. در کنار این جریان های اصیل کوفی، از اواسط سده سوم هجری جریان‌های جدیدی نیز در امامیه پدیدار شدند. این جریان های نوظهور با بهره گیری از میراث کلامی پیشین و نیز تعامل با سایر گروه های فکری به ارائه نظام های جدید کلامی پرداختند.

این پژوهش به بررسی و تبیین چگونگی امتداد جریان‌های مدرسه کوفه و همچنین نحوه شکل‌‌گیری جریان‌های نوظهور و در نهایت ارتباطات و تعاملات این جریان‌‌ها با یکدیگر، در سه حوزه اصلی بغداد، بصره و خراسان – ماوراء النهر تا دوره شکل‌‌گیری کلام امامیه (حدود 360ق) در مدرسه بغداد با محوریت شیخ مفید می پردازد.

همچنین در این پژوهش تنها به جریان‌های فکری امامیه اشاره شده است و از جریان‌شناسی فرقه‌های شیعی دیگر همچون کیسانیه، زیدیه و اسماعیلیه پرهیز شده است. البته در برخی موارد، از تعامل‌های برخی فرقه‌های شیعی مانند واقفیه که با امامیه اشتراک نظر فراوان و میراث مشترک داشته‌‌اند، در حد محدود سخن به میان آمده است.این کتاب مشتمل بر سه فصل است: فصل اول، جریان شناسی فکری امامیه در بغداد، فصل دوم، جریان شناسی فکری امامیه در بصره، فصل سوم، جریان شناسی فکری امامیه در خراسان و ماورء النهر.

چاپ اول کتاب «جریان شناسی فکری امامیه در دوران فترت(میانه مدرسه کوفه و بغداد)» نوشته سید اکبر موسوی تنیانی، 477 صفحه تابستان 98 از سوی انتشارات مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث چاپ و منتشر شد.