سلافة العصر فی محاسن الشعراء بکل مصر

سلافة العصر في محاسن الشعراء بكل مصر، تأليف سيد صدرالدين على بن نظام‌الدين احمد بن معصوم حسينى، مشهور به سيد على‌خان مدنى شيرازى، كتابى است درباره اعيان عام و خاص هم‌عصر نویسنده از شهرهاى مختلف. كتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در پنج قسم و يك خاتمه تنظيم شده است.

نویسنده در هر مورد، ابتدا به نام و نسب فرد مورد نظر اشاره نموده و سپس به‌عنوان نمونه، اشعارى را از وى ذكر كرده است. نثر كتاب، به زبانى اديبانه و مسجع بوده و همراه با عبارت‌پردازى و موزون مى‌باشد. در مقدمه نویسنده، اشاره كوتاهى به موضوع پنج قسم شده است.

در قسم اول، به ذكر و معرفى بزرگان و شعراى دو شهر مكه و مدينه پرداخته شده است. اولين فرد معرفى‌شده در اين قسم، امير نظام‌الدين احمد بن امير محمد معصوم، پدر مؤلف مى‌باشد. از ديگر افراد معرفى‌شده در اين قسم، عبارتند از: سيد احمد بن مسعود بن شريف حسن بن بركات حسنى، سيد عمادالدين بن بركات بن جعفر بن بركات، سيد محمد بن يحيى بن امير نظام‌الدين احمد حسينى.

در قسم دوم، به معرفى شعراى شام، مصر و اطراف آن پرداخته شده كه از جمله آنها عبارتند از: سيد نورالدين على بن ابوالحسن حسينى شامى عاملى، شيخ حسن زين‌الدين شهيد، شيخ نجيب‌الدين على بن محمد بن مكى شامى عاملى، شيخ محمد بن على بن احمد حرفوشى حويزى شامى.

محاسن اهل يمن و ترجمه شاعران آن، در قسم سوم آمده است كه سيد محمد بن عبدالله بن شرف‌الدين يحيى زيدى يمنى، سيد محمد بن عبدالله بن هادى، سيد حسين بن مطهر يمنى، سيد زيد بن على بن ابراهيم حجاف و شيخ عبدالرحمن بن مهدى عقبى يمنى از جمله آن‌ها مى‌باشند.

در قسم چهارم، با محاسن و شعراى اهل عجم، بحرين و عراق آشنا خواهيم شد كه از جمله ايشان، مى‌توان به حكيم ابوالحسين بن ابراهيم طبيب شيرازى، ملا فرج‌الله شوشترى، سيد ابوعلى ماجد بن هاشم بن على بن مرتضى بن على بن ماجد حسينى بحرانى، سيد ابوعبدالله محمد بن عبدالله حسينى بن ابراهيم بن شبابه بحرانى و ناصر بن سليمان قارونى بحرانى اشاره نمود.

در آخرين قسم، به معرفى محاسن و شعراى اهل مغرب پرداخته شده است. اين قسم كوتاه‌ترين بخش كتاب بوده و فقط هشت نفر را در خود جاى داده است كه عبارتند از: ابوالعباس احمد المنصوربالله بن ابوعبدالله، سيد احمد حسنى مغربى، سيد على مغربى معروف به اخضرى، ابوفارس عبدالعزيز محمد فشتالى، شيخ احمد بن محمد معروف به مقرى مغربى مالكى، ابوالحسن على بن احمد شامى مغربى، ابوعبدالله بن احمد مكلاتى فاسى و شيخ محمد بن يوسف مراكشى ناملى.

مؤلف در خاتمه كتاب، ضمن عذرخواهى از كسانى كه نامشان را به‌خاطر عدم اطلاع بر آثارشان در اين اثر نياورده، به تاريخ اتمام كتابت اين نسخه از كتاب، تصريح نموده است.